Okulizacja jest zabiegiem często stosowanym przez ogrodników zarówno amatorów jak i profesjonalistów. Polega na przeszczepieniu pąka liściowego szlachetnej odmiany rośliny na przygotowany pęd podkładki czyli odmiany pospolitej. Jest efektywną, szybką ale przez wszystkim łatwą metodą szczepienia drzew oraz krzewów. Oczkowanie możemy wykonywać nie tylko na drzewach owocowych ale też na wierzbie.
Dzięki szczepieniu możliwe jest wyhodowanie starych odmian drzew oraz krzewów, których sadzonki nie są już dostępne. Mamy możliwość zaszczepienia kilku odmian na jednym drzewie. Kolejną zaletą jest uzyskanie silnych i bardziej odpornych roślin. Drzewa takie szybciej owocują.
Do wykonania okulizacji niezbędne będą:
- zrazy czyli części rośliny szlachetnej, którą chcemy wyhodować. Zrazy powinny pochodzić zawsze ze zdrewniałej części.
- podkładki czy drzewo, do którego będziemy szczepić zrazy. Wybiera się roślinę odporną na choroby i mróz oraz wyróżniającą się silnym wzrostem. Najlepszą podkładką będzie dzika odmiana tego gatunku, który wszczepiamy.
Okulizację wykonujemy w okresie wakacyjnym. Pąki są dobrze wykształcone i jeszcze są aktywne. Najwcześniej, bo w lipcu szczepi się wiśnie, śliwkę czy czereśnie. W późniejszym terminie czyli w sierpniu pobieramy pędy grusz i jabłoni.
W pierwszej kolejności pobieramy pąk. Ze zraza ścinamy za pomocą ostrego noża okulizaka dorodny i prawidłowo rozwinięty pąk czyli oczko. Należy go wyciąć z tarczką czyli niewielkim fragmentem drewna i kory.
Pierwszą metodą jest nacięcie kory na kształt litery "T". Następnie odchylamy korę i umieszczamy wcześniej przygotowany pęd. Tarczkę z oczkiem dociskamy i okręcamy mocno np. folią lub wiążemy sznurkiem uważając by nie zakryć pąka.
Druga technika na przystawkę polega na wycięciu niewielkiego fragmentu kory z drewnem z podkładki i umiejscowieniu pędu w tym miejscu. Tak jak w przypadku 1 metody należy zabezpieczyć pęd przez przesuwaniem się.
W obu metodach zrost następuje po ok 4 tygodniach. Po okulizacji zalecane jest stosowanie maści sadowniczej, dzięki której pęd nie będzie obsychał i nie będzie podatny na choroby. Opaskę przytrzymującą pęd najlepiej zdjąć dopiero wiosną.
Do prawidłowo przeprowadzonej zabiegu okulizacji potrzebujemy kilku narzędzi:
- nóż ogrodniczy okulizak - szczepak - dzięki niemu w prawidłowy sposób przygotujemy miejsce szczepienia. Przeznaczony jest do metody oczkowania. Służy do odcinania pędów. Szczegółowe informacje na temat noża znajdują się http://sklep.poradnikogrodniczy.pl/noz-ogrodniczy-okulizak-szczepak-skladany-id-2091
- maść do szczepień - wspomaga i chroni pędy po okulizacji. Przydatna będzie także w przypadkach pęknięć kory, nacięć czy uszkodzeń spowodowanych wichurą
- paski do okulizacji - są wykonane z elastycznego miękkiego materiału, zapobiegną przemieszczaniu się pędu do zaszczepieniu. Paski można używać także do podwiązywania roślin
- sekator do szczepień - pomoże w łatwy sposób przygotować kształt pędu do szczepienia. Znacznie przyśpieszy pozyskanie tarczki.
Przewagą okulizacji nad szczepieniem wiosennym jest wyższa skuteczność zabiegu. W okresie letnim rośliny wykazują sprawniejsze krążenie soków co ma wpływ na efektywność szczepienia. Ponadto szczepienie zrazem (wiosenne) wykonuje się głównie na gruszy i jabłoni. Nie sprawdza się ono przy drzewach pestkowych. Natomiast okulizację możemy wykonać na odmianach zarówno bezpestkowych jak i pestkowych.
