Obowiązek alimentacyjny spoczywa m.in. na rodzicach względem dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Aby uzyskać świadczenie, należy odpowiednio sporządzić pozew o alimenty. Musi on spełniać szereg wymogów formalnych. Co to są alimenty? Czy w ten sposób można zapewnić dziecku środki niezbędne do utrzymania i wychowania? W tym artykule przedstawiamy krok po kroku, jak złożyć wniosek o alimenty.
Obowiązek alimentacyjny wynika z powinowactwa, pokrewieństwa lub małżeństwa. Pozew o alimenty na dziecko może złożyć osoba, która nie posiada wystarczających środków do życia. W momencie, gdy tylko jeden z rodziców sprawuje opiekę nad małoletnim, może wystąpić o świadczenie alimentacyjne od drugiego rodzica. Tym samym musi złożyć odpowiednio przygotowany pozew. Co to są alimenty? Pod tym pojęciem kryją się najczęściej środki niezbędne do zaspokojenia potrzeb dziecka. Alimentów może również zażądać rozwiedziony małżonek, który nie został uznany wyłącznie za winnego rozpadu małżeństwa.
Obowiązek alimentacyjny względem dziecka został uregulowany m.in. w art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Z treści wymienionych przepisów prawnych wynika, że fakt uzyskania pełnoletności nie musi mieć wpływu na jego istnienie. W praktyce oznacza to, iż nie istnieje z góry określona data wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Rodzice mogą jednak uchylić się od wypłacania świadczenia, gdy stanowi ono nadmierny dla nich uszczerbek lub dziecko nie dokłada należytych starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się.
Zgodnie z art. 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wysokość oraz zakres świadczeń alimentacyjnych zależy głównie od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (przeważnie dziecka), a także od majątkowych możliwości zobowiązanego (zazwyczaj rodzica). Do ustalenia wysokości świadczenia służy określenie, ile wynoszą usprawiedliwione koszty niezbędne dla wychowania oraz utrzymania konkretnego dziecka.
Zgromadzenie dokumentów
Niezbędne jest dołączenie skróconego aktu urodzenia dziecka, aktu małżeństwa lub odpisu wyroku rozwodowego bądź separacyjnego. Wraz z pozwem o alimenty należy dostarczyć dokumenty potwierdzające sytuację materialną dziecka i rodzica sprawującego nad nim opiekę na co dzień. Zaliczyć do nich można m.in. zaświadczenie o zarobkach lub braku zdolności do pracy oraz dokumenty wskazujące na potrzeby dziecka oraz związane z tym wydatki.
Sporządzenie wniosku
Pozew powinien odpowiadać ogólnym warunkom pisma procesowego i spełniać warunki formalne. Jak wskazuje art. 126 § 1 k.p.c., należy w nim zawrzeć następujące informacje: tytuł i dane stron, oznaczenie sądu i obu stron postępowania, wartość przedmiotu sporu, określenie daty wypłacania świadczenia alimentacyjnego oraz sposób płatności, spis załączników i dowodów w sprawie, własnoręczny podpis. Konieczny jest opis sytuacji dziecka i rodzica składającego wniosek. Do tego dochodzi wskazanie wysokości alimentów oraz uzasadnienie żądanej kwoty, czyli przedstawienie argumentacji co do wnioskowania konkretnej kwoty.
Wniesienie opłaty sądowej
Strona dochodząca roszczeń nie musi ponosić kosztów sądowych. Mówi o tym art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. Osoby uprawnione występujące z pozwem są zwolnione z opłat sądowych. Zatem nie ponoszą w postępowaniu żadnych kosztów. Natomiast jeśli zobowiązany do płacenia alimentów domaga się np. ich obniżenia, musi liczyć się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej. Zazwyczaj wynosi ona 5% wartości przedmiotu sporu.
Złożenie wniosku w sądzie
Jak założyć sprawę o alimenty? W pierwszej kolejności należy przygotować wniosek o przyznanie świadczenia alimentacyjnego, który powinien rozpoczynać się od przedstawienia sytuacji rodzinnej. Nie może w nim zabraknąć informacji tj. data urodzenia dziecka ze wskazaniem, od kiedy pozwany nie płaci na utrzymanie małoletniego. Wniosek należy złożyć w sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawionej lub zobowiązanej do wypłacania świadczenia.
Jak złożyć pozew o alimenty? Można to zrobić osobiście w biurze podawczym sądu lub za pośrednictwem poczty. Istnieje możliwość przesłania pozwu listem poleconym do odpowiedniej placówki. Pozew wnosimy do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania rodzica czy opiekuna z dzieckiem. Jak złożyć wniosek o alimenty przez internet? Od 1 lipca 2018 r. Można go składać również w formie elektronicznej. Aby tego dokonać, trzeba posiadać profil zaufany (PZ), e-dowód lub podpis elektroniczny.
Po złożeniu wniosku o alimenty rozpoczyna się tzw. postępowanie alimentacyjne. Czas oczekiwania na pierwszą rozprawę wynosi średnio 2-3 miesiące. Jak przebiega postępowanie? Często kończy się na jednej rozprawie, zdarza się jednak, że w przypadku sporu obu stron trwa dłużej. Podczas przesłuchania sędzia pyta o sytuację życiową i materialną, która została opisana w pozwie. Po uwagę bierze zarówno potrzeby dziecka, jak i możliwości finansowe pozwanego. Na koniec sąd wydaje wyrok, tzn. decyduje o wysokości przyznanego świadczenia.
Obowiązek płacenia alimentów może wygasnąć tylko i wyłącznie po złożeniu odpowiedniego pozwu. Jeśli sąd wydał wyrok zasądzający przyznanie świadczenia, a osoba zobowiązana uchyla się od obowiązku alimentacyjnego, z pomocą przychodzi komornik rozpoczynający postępowanie egzekucyjne. Dzięki niemu możliwe jest wyegzekwowanie należnych dziecku kwot.
Wiele osób po rozwodzie poszukuje odpowiedzi na jedno z kluczowych pytań. Brzmi ono: jak i gdzie złożyć wniosek o alimenty? Pozew o świadczenie alimentacyjne składa się na piśmie, uwzględniając miejsce zamieszkania osoby uprawnionej lub zobowiązanej. W odpowiednim przygotowaniu wniosku i złożeniu go we właściwym sądzie może pomóc adwokat doświadczony w zakresie spraw rodzinnych. Wsparcie w tym zakresie oferuje na przykład Kancelaria Adwokacka Łukasz Domański.
