Odsetki ustawowe za opóźnienie - co wiemy o nich?

Nieterminowe płatności to zmora wielu firm. Jednym z narzędzi jakim może posłużyć się przedsiębiorca w walce z zaległymi płatnościami jest naliczanie odsetek od przeterminowanych należności. Odsetki można naliczyć w sytuacji, kiedy świadczenie dłużnika ma charakter pieniężny. Oznacza to, że można się ich domagać jedynie w sytuacji, gdy następuje nieterminowa płatność za zamówiony towar czy wykonana usługę. Można ich również żądać, gdy wskutek opóźnienia dłużnika nie poniosło się żadnej szkody oraz kiedy opóźnienie w zapłacie nie wystąpiło z winy dłużnika.

Czym są odsetki ustawowe za opóźnienie?

Wyróżnia się trzy rodzaje odsetek ustawowych, a mianowicie:

- odsetki kapitałowe, czyli odsetki naliczane od pożyczonego kapitału,

- odsetki ustawowe za opóźnienie, naliczane w momencie niespłacenia kwoty całkowitej lub częściowej zobowiązania,

- odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Ustawowe odsetki za opóźnienie są stosowane w sytuacji, gdy dłużnik spóźnia się z zapłatą należności lub też nie zapłacił w umówionym terminie za daną usługę lub towar, a w zawartej umowie nie określono wysokości odsetek za niespłacenie kwoty w terminie. Wówczas naliczane są odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Naliczane są za każdy dzień zwłoki, od dnia następującego po określonym terminie zapłaty do dnia uregulowania należności. Naliczanie odsetek pełni dwie podstawowe funkcje. Po pierwsze uświadamiają dłużnikowi, że za każdy kolejny dzień opóźnienia będzie musiał dodatkowo zapłacić, a po drugie pełnią funkcję „odszkodowania” wierzyciela za nieterminowe otrzymanie zapłaty. Więcej informacji na temat naliczania odsetek ustawowych można przeczytać na: https://www.nntfi.pl/finanse-po-godzinach/jak-obliczyc-odsetki-ustaowe.

Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w 2021r.

Wysokość odsetek uzależniona jest od aktualnej stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego. Jej wysokość ustalana jest przez Rade Polityki Pieniężnej. Dodatkowo dodaje się do niej określoną w ustawie wartość procentową. Wysokość omawianych odsetek w bieżącym roku wynosi:

- wysokość stopy referencyjnej NBP 0,1% + 5,5 punktu procentowego, co daje 5,60% w skali roku,

- odsetki maksymalne za opóźnienia stanowią dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie i wynoszą 11,2 % w skali roku.

Jak obliczyć odsetki ustawowe za opóźnienie?

Do obliczenia odsetek ustawowych poza wysokością stawki potrzebna jest kwota należności oraz liczba dni zwłoki, czyli liczba dni, które minęły od momentu upłynięcia umownego terminu zapłaty. Wysokość odsetek oblicza się mnożąc kwotę zaległości przez liczbę dni zwłoki oraz przez wysokość stawki odsetek ustawowych, następnie całą kwotę należy podzielić przez 365 dni. We wzorze przyjmuje się zawsze 365 dni, nawet jeżeli rok jest przestępny, czyli faktycznie ma 366 dni. Wzór na wyliczenie odsetek wygląda następująco:

Kwota zaległości x liczba dni zwłoki x wysokość stawki odsetek ustawowych / 365

Przy obliczaniu odsetek ustawowych warto skorzystać z dostępnych kalkulatorów, które w szybki sposób pozwalają obliczyć wysokość odsetek. Wystarczy podać tylko kwotę należności, rodzaj odsetek, datę wymaganej płatności oraz datę pierwotnej zapłaty.

Odsetki ustawowe stanowią rodzaj rekompensaty za nieopłacone w terminie należności. Mogą być stosowane przez każdego przedsiębiorcę. Ich wartość będzie tym większa, im dłużej podmiot zwleka z zapłatą lub im większa była należność główna. Przedsiębiorca, aby utrzymać odpowiednią płynność finansową ma prawo posłużyć się mechanizmem naliczania odsetek już od pierwszego dnia po upływie terminu zapłaty.