Zadaniem społecznej inspekcji pracy jest kontrola warunków pracy oraz monitorowanie wszelkich nieprawidłowości, które mogłyby zagrozić zdrowiu lub życiu pracowników. Społeczni inspektorzy pracy wybierani są przez samych pracowników zatrudnionych w danych przedsiębiorstwie. Co ważne, uprawnienia społecznych inspektorów pracy są dość szerokie. Warto zatem wiedzieć, czym jest i na jakich zasadach funkcjonuje ta instytucja.
Społeczna inspekcja pracy funkcjonuje na podstawie przepisów Ustawy o społecznej inspekcji pracy. Powoływana jest przez samych pracowników i jest niezależna od zewnętrznych organów nadzoru. Podstawowym zadaniem społecznej inspekcji pracy okazuje się kontrolowanie przestrzegania prawy pracy, w tym przepisów z zakresu BHP. Wszystko po to, aby pracownicy mieli zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Społeczna inspekcja pracy chroni i reprezentuje wszystkich pracowników zatrudnionych w danym zakładzie pracy.
Jak wspomniano, społeczni inspektorzy pracy wybierani są przez samych pracowników. Tak samo jest w przypadku ich odwołania. Kadencja społecznych inspektorów pracy trwa 4 lata. Do społecznej inspekcji pracy kandydować mogą wszyscy pracownicy danego zakładu pracy, którzy należą do związku zawodowego. Co jednak ważne, taki pracownik nie może pełnić funkcji kierowniczej w przedsiębiorstwie. Dodatkowo społeczny inspektor pracy mieć powinien przynajmniej 5-letnie doświadczenie zawodowe w branży, w której działa zakład pracy. Wybory społecznych inspektorów pracy przeprowadzane są przez organizacje związkowe działające w zakładzie pracy. Co ważne, społeczny inspektor pracy może być odwołany przed końcem swojej kadencji. Dzieje się tak, jeśli nie wywiązuje się należycie ze swoich obowiązków. O jego odwołanie wystąpić musi przynajmniej 1/5 zatrudnionych pracowników.
Społeczna inspekcja pracy ma bardzo szerokie uprawnienia. Do jej obowiązków należy m.in. kontrola stanu budynków, maszyn oraz urządzeń technicznych i sanitarnych. Społeczni inspektorzy kontrolują także przestrzeganie prawa pracy w przedsiębiorstwie. Mowa tu nie tylko o zapisach kodeksu pracy, ale również o przepisach BHP oraz wewnętrznych regulaminach. Dodatkowo społeczni inspektorzy pracy biorą udział w ustalaniu przyczyn wypadków pracowniczych na terenie zakładu pracy. Poza tym opiniują plany związane z poprawą bezpieczeństwa i warunków pracy.
Obowiązkiem każdego pracodawcy jest zapewnienie społecznym inspektom pracy jak najlepszych warunków do tego, aby mogli oni wykonywać swoje obowiązki, takie jak sporządzanie analizy stanu BHP w przedsiębiorstwie. Co ważne, pracodawca musi również pokrywać koszty związane z działalnością społecznej inspekcji pracy. Nie dotyczy wynagrodzenia, ponieważ społeczni inspektorzy pracy nie otrzymują dodatkowych gratyfikacji pieniężnych. Jak sama nazwa wskazuje, swoje obowiązki wykonują społecznie.
Artykuł powstał we współpracy z twórcą oprogramowania BHP - VITS.CO.
