Elementy ubioru kapłana - w co jest ubrany?

Elementy ubioru kapłana różnią się w zależności od tego, czy duchowny występuje oficjalnie podczas czynności liturgicznych. Na tej podstawie możemy wyróżnić szaty liturgiczne – używane w celu pokazania różnic między kapłanem, służbą liturgiczną i zgromadzonymi wiernymi – oraz codzienny strój. Dowiedz się więcej o tym, w co ubrany jest kapłan.

Codzienny strój kapłana

Obecnie kapłani jako strój codzienny wkładają sutannę, chociaż dopuszczalne jest również używanie tzw. krótkiego stroju duchownego, który obejmuje koszulę z koloratką oraz ciemny garnitur. Poniżej dokładniej opisujemy najważniejsze elementy ubioru kapłana na co dzień.

Sutanna

Sutanna stanowi długą szatę do kostek, posiadającą lekkie wcięcie w pasie oraz nisko stojący kołnierzyk. Jest ona zapinana z przodu. Przywdziewają ją duchowni chrześcijańskich wyznań, takich jak katolicyzm czy anglikanizm. Co istotne, barwy sutanny wskazują na miejsce w kościelnej hierarchii – w kościele rzymskokatolickim biały strój nosi papież, czerwony kardynałowie, fioletową biskupi, natomiast prezbiterzy oraz diakoni ubierają czarną sutannę.

Koloratka

Kołnierzyk zdobiony haftem bądź koronką nosi miano koloratki. Obecnie kapłani noszą białą, usztywnioną koloratkę pozbawioną zdobień. Jest ona zapinana z tyłu.

Biret

Niekiedy kapłani noszą również biret – to dopełnienie sutanny, będące okrągłym lub kanciastym usztywnionym nakryciem głowy. Podczas gdy papież nosi biały biret, kardynałowie wybierają purpurowy, biskupi czerwony, a prezbiterzy czarny.

Elementy ubioru kapłana – szaty liturgiczne

Szaty liturgiczne pochodzą od szat wykorzystywanych w starożytnej Grecji oraz Rzymie. Początkowo nie różniły się one od szat zwykłych obywatelki, jednak kapłan odprawiający Eucharystię wciąż zmieniał codzienny ubiór na ten świąteczny. Późniejszy okres przyniósł pewne modyfikacje w wyglądzie szat liturgicznych, jednak nieustannie stanowią one znak pełnionej przez kapłana funkcji oraz jego posłannictwa. Poniżej obawiamy elementy ubioru kapłana w obrządku rzymskokatolickim.

Alba

Alba to najstarsza szata liturgiczna, będąca podstawowym elementem ubioru osób pełniących służbę Bogu. Wywodzi się ona od rzymskiej tuniki, a przy tym dała początek sutannie. To symbol czystości duszy znajdującej się w stanie łaski uświęcającej, stanowiący białą szatę sięgającą do kostek. Posiada ona długie rękawy.

Sprawdź alby kapłańskie w całości wykonane we Włoszech – to szaty stworzone ręcznie oraz haftowane maszynowo z należytą starannością: https://www.holyart.pl/akcesoria-liturgiczne/paramenty-szaty-liturgiczne-bielizna-kielichowa-nakrycia/alby.

Cingulum

Znak pracy w Bożej służbie oraz gotowości na przyjście Chrystusa stanowi cingulum: pas lub gruby sznur z frędzlami na obu końcach. Służy on do przewiązywania w pasie opisanej wcześniej alby.

Komża

Ze skrócenia alby powstała komża – może ona ją zastąpić, jednak zasady takiego postępowania szczegółowo określa liturgiczne prawo. Te elementy ubioru kapłana posiadają taką samą symbolikę.

Ornat

Ornat początkowo składał się z płaszcza bez rękawów, mającego mały otwór na głowę. Na przestrzeni lat modyfikowano ten element, obcinając go po bokach, żeby materiał nie krępował ruchu rąk. Obecnie ornat składa się z dwóch płatów materiału – z tyłu i z przodu. Stanowi on symbol ciężaru kapłańskiej służby, a przy tym przypomina o męce oraz śmierci Chrystusa.

Stuła

Delikatnie rozkloszowana na obydwu końcach, szeroka wstęga nosi miano stuły. Ten element stroju zawieszany jest przez kapłana i biskupa na szyi. Oprócz tego, może on również zwisać swobodnie obydwoma końcami z przodu. W przypadku diakona stuła zakładana jest niczym szarfa z lewego ramienia na ukos do prawego boku. W liturgii symbolizuje ona noszone na ramionach przez diakona i kapłana swego rodzaju jarzmo służby Zbawicielowi. Ponadto, wskazuje na władzę oraz godność duchownego.

Dalmatyka

Dalmatyka początkowo była długą i szeroką szatą o krótkich, szerokich rękawach. Co ciekawe, pierwotnie stanowiła ona świecki strój mieszkańców Dalmacji – i stąd też pochodzi jej nazwa. Obecnie kapłani ubierają jej skróconą, przeciętą po bokach wersję.

Kapa

Nieszpornik, zwany również kapą, wywodzi się od szat królów i książąt. Duchowni używają jej poza Mszą Świętą, w trakcie uroczystości, takich jak procesje, nabożeństwa czy pogrzeby. Kapa to długa, sięgająca stóp peleryna, która zapinana jest pod szyją dzięki klamrze. Zakładana jest ona na komżę czy albę i stułę.

Elementy ubioru kapłana możemy podzielić na ubrania codzienne, jak i szaty liturgiczne. Co ważne, ubiór kapłana podczas liturgii stanowi znak posłannictwa i pełnionej funkcji. Powinien on składać się z elementów starannie uszytych, stworzonych z wysokogatunkowych materiałów.