"Słupoza" przy drogach coraz większym problemem? Interwencja posła Kapinosa

Problem stale rozbudowywanej przy lokalnych drogach sieci słupów z światłowodami poruszyli w interpelacji do rządu posłowie Fryderyk Kapinos i Jan Warzecha. Przywołują oni kwestię niewystarczającej współpracy między operatorami sieci elektroenergetycznymi a przedsiębiorstwami telekomunikacyjnymi, czego efektem jest właśnie stale rosnąca liczba przydrożnych słupów. Co na to rząd?

Stale rozwijająca się sieć światłowodowa, szczególnie w obszarach mniej zaludnionych, to bardzo dobra wiadomość dla wszystkich mieszkańców do dzisiaj borykających się z mniejszym lub większym wykluczeniem w dostępności do internetu stacjonarnego. Inwestycje zmierzające do ograniczenia takiego wykluczenia są zresztą wyraźnie wspierane chociażby przez Unię Europejską, która dofinansowuje takie przedsięwzięcia.

Coraz częściej jednak – szczególnie na Podkarpaciu – zwraca się uwagę na problem nowych słupów instalowanych przy drogach. Takie rozwiązanie często jest nieakceptowane przede wszystkim przez mieszkańców danych nieruchomości, którzy powołują się na względy estetyczne, jak również kwestie bezpieczeństwa. Podobny „opór” często napotykany jest przez zarządców dróg.

Problem „słupozy” faktycznie jest na Podkarpaciu, także w samym powiecie mieleckim, mocno dostrzegalny. Betonowe słupy stawiane są przez przedsiębiorstwa komunikacyjne zarówno przy drogach powiatowych, gminnych, ale też – za zgodą właścicieli – drogach prywatnych. Ponadto często pojawiają się one w bezpośrednim sąsiedztwie z istniejącymi już słupami sieci elektroenergetycznych.

I właśnie tego dotyczyła złożona przez posłów Fryderyka Kapinosa i Jana Warzechę interpelacja.

- Docierają do nas niepokojące głosy mieszkańców wynikające z zaobserwowania zjawiska namnażania się konstrukcji wsporczych na obszarze województwa podkarpackiego. Jednocześnie, napływają do nas informacje od operatorów telekomunikacyjnych co do tego, że dużym problemem jest współkorzystanie przez te podmioty ze słupów należących do działającego na terenie województwa podkarpackiego operatora sieci elektroenergetycznych, a to jest PGE Dystrybucja SA. – czytamy w interpelacji.

Procedury potrafią trwać latami

Okazuje się bowiem, że firmy telekomunikacyjne często byłyby zainteresowane skorzystaniem z istniejących już słupów elektroenergetycznych, by tuż obok nie instalować kolejnych, ale napotykają na opór samych dostawców energii, jak również toną w biurokratycznym opóźnianiu decyzji.

- Operatorzy sieci elektroenergetycznych, w tym PGE Dystrybucja SA, przeciągają negocjacje w przedmiocie dostępu, unikając jednoznacznego wyrażenia odmowy udzielenia dostępu, która uprawniałaby przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do wystąpienia do prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej o wydanie decyzji administracyjnej nakazującej udostępnienie słupów – czytamy w interpelacji posłów.

- Ponadto, niezwykle często dochodzi do odmowy procedowania wniosków o dostęp czy wydania warunków technicznych z przyczyn innych niż określone we właściwych przepisach, w szczególności z powołaniem się na plany co do skablowania sieci i likwidacji słupów w okresie najbliższych 2, 5 czy 10 lat. Wydaje się, że trudności, o których mowa, dotyczą przede wszystkim relacji PGE Dystrybucja SA z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi – czytamy dalej.

Dlaczego słupy, a nie światłowód po ziemi?

Posłowie przekazują też, że w wielu przypadkach, gdy decyzja o udostępnieniu słupów zostanie już podjęta, „warunki dostępu zostają narzucone przez operatora sieci elektroenergetycznej i są niekorzystne oraz uciążliwe dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych”. Znaczną barierę stanowić ma tutaj stawka opłaty za dostęp.

- Taka atmosfera nie sprzyja podejmowaniu przez podmioty prywatne nowych inwestycji telekomunikacyjnych, budowaniu nowych sieci czy zwiększaniu zasięgu tych istniejących. Uniemożliwia zatem wykorzystanie pełnego potencjału tego regionu oraz walkę ze zjawiskiem wykluczenia cyfrowego - podkreślają posłowie Kapinos i Warzecha.

W interpelacji pojawia się też kwestia zastępowania sieci własnych słupów instalacjami doziemnymi. Okazuje się jednak, że firmy telekomunikacyjne nie są zainteresowane takimi inwestycjami, bo te są zbyt kosztowne – co miałoby się przekładać na zwiększenie opłat abonentów – ale również bardzo skomplikowane i często niemożliwe do przeprowadzenia ze względu na istniejącą już infrastrukturę ziemną.

Posłowie zadali premierowi i ministrom szereg pytań dotyczących chociażby podjętych działań mających na celu usprawnienie uzyskiwania przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych dostępu do słupów operatorów sieci elektroenergetycznych. Padło też pytanie o zwrócenie się do PGE Dystrybucji SA o zmianę polityki udostępniania słupów. Finalnie nie zabrakło też pytania wprost – jak posłowie powinni reagować na apele mieszkańców o powstrzymywanie nowych inwestycji polegających na stawianiu nowych słupów.

Co odpowiada rząd?

Marek Zagórski, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów twierdzi, że sporym problemem w upłynnieniu obecnych formalności niezbędnych do współpracy dostawców energii z firmami telekomunikacyjnymi jest konieczność uzgadniania przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej decyzji zastępującej umowę z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki.

- W tej sytuacji organem prowadzącym postępowanie jest Prezes UKE, ale ze względu na fakt, że „uzgodnienie” oznacza konieczność osiągnięcia konsensusu, jego brak powoduje w praktyce znaczne wydłużenie postępowania administracyjnego - czytamy w odpowiedzi wiceministra. - Zgodnie z ogólnymi zasadami procedury administracyjnej, za terminowe załatwienie sprawy odpowiada organ je prowadzący, równocześnie ze względu na konieczność uzyskania aprobaty Prezesa URE (dokonania „uzgodnienia”), termin załatwienia sprawy się wydłuża i naraża na podnoszenie zarzutu prowadzenia postępowania w sposób przewlekły - dodaje w piśmie Zagórski.

Będzie nowa ustawa 

Jak sam przyznaje, "powyższe rozwiązanie jest powszechnie krytykowane przez uczestników rynku telekomunikacyjnego". – Zarówno dużych operatorów, jak również będących w zdecydowanie gorszej pozycji negocjacyjnej, przedstawicieli sektora małych i średnich przedsiębiorstw – jako m.in. stanowiące dla nich barierę w dostępie do podbudowy słupowej operatorów sieci elektroenergetycznych na potrzeby realizacji inwestycji telekomunikacyjnych, a w ocenie Ministra Cyfryzacji jest ono także niezgodne z prawem europejskim - przekazuje urzędnik.

Właśnie w związku z ową niezgodnością z prawem unijnym, rząd pracuje nad przeprojektowaniem ustawy Prawo komunikacji elektronicznej, gdzie przewiduje całkowitą rezygnację z obowiązku uzgodnień i zasięgania opinii Prezesa URE dotyczących decyzji, których adresatem (dysponentem udostępnianej infrastruktury technicznej) jest przedsiębiorca energetyczny. Te prace mają być obecnie procedowane w parlamencie.

Sugerują „dobre praktyki”

Zagórski wskazał również, że Ministerstwo Cyfryzacji przygotowało w kwietniu 2020 r. dokument pn. „Dobre praktyki w procesach realizacji i eksploatacji infrastruktury telekomunikacyjnej z wykorzystaniem stanowisk słupowych linii elektroenergetycznych należących do przedsiębiorstw elektroenergetycznych”, który został przekazany prezesom zarządów spółek: TAURON Dystrybucja S.A., ENEA Operator sp. z o.o., ENERGA-OPERATOR S.A., PGE Dystrybucja S.A., Innogy Stoen Operator sp. z o.o., Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., a także PKP Energetyka S.A.

W dokumencie tym przedstawione są "dobre praktyki" opracowane w celu przedstawienia przedsiębiorcom z branży elektroenergetycznej i inwestorom z sektora telekomunikacyjnego, właściwej wykładni prawa. - Dokument skupia się na zagadnieniach udostępniania i korzystania z infrastruktury technicznej, stanowiącej linie elektroenergetyczne niskiego i średniego napięcia na potrzeby szybkich sieci szerokopasmowych. Minister Cyfryzacji zachęca do przyjęcia wykładni prawa wyjaśnionej w dokumencie, a także do dobrej i skutecznej współpracy przedsiębiorców energetycznych z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi na każdej płaszczyźnie - przekazuje Zagórski.

Tym samym wiceminister wskazał, że ministerstwo cyfryzacji nie ma bezpośredniego przełożenia na politykę PGE, a może jedynie zachęcać do stosowania określonych rozwiązań.

Finalnie sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przyznał też, że "podejmowanie przez Posła na Sejm RP, jak również jakiejkolwiek innej osoby, działań mających na celu powstrzymanie nowych inwestycji telekomunikacyjnych, spełniających wymogi przewidziane prawem – które to prawo uwzględnia ważne dla ustawodawcy wartości – nie leży w interesie społecznym".

Jakie płyną z tego wnioski?

Przeprojektowanie ustawy Prawo komunikacji elektronicznej teoretycznie powinno usprawnić procedury związane z uzyskaniem zgody na korzystanie ze słupów dostawców energii przez firmy telekomunikacyjne. Praktyka pokazuje jednak, że taka forma „użyczania” infrastruktury nie leży w interesie samych dostawców energii. Z kolei koszty związane z prowadzeniem sieci światłowodowej  pod ziemią są nieakceptowalne przez firmy telekomunikacyjne.

Nadzieją na ograniczenie zjawiska „słupozy” jest zatem wola współpracy między instytucjami a sektorem prywatnym. Równie ważne wydaje się określenie korzystnych dla obydwu stron zasad korzystania ze słupów dostawców energii. Czy taki będzie efekt ustawy Prawo komunikacji elektronicznej? Dzisiaj ciężko wyrokować.