Kim jest biegły sądowy?

Biegły sądowy to inaczej ekspert w danym temacie, którego wiedzę można wykorzystać w sądzie dla udowodnienia czyjejś racji. Musi posiadać szerokie doświadczenie zawodowe i w swojej branży musi być uznany za osobę godną zaufania. Zadaniem biegłego jest prowadzenie ekspertyz sądowych i wydawanie opinii, które mają kluczowe znaczenie dla danej sprawy. Opinie biegłego muszą mieć charakter fachowy i obiektywny w danych okolicznościach.

Kto może zostać biegłym?

Możliwych jest kilka wariantów:

• Po pierwsze, może być to po prostu osoba wyznaczona przez sąd i będąca na liście biegłych (nazywamy to w środowisku prawniczym „biegłym z listy”);

• Po drugie, może być to osoba powołana „bez uprzedzenia” nazywana biegłym sądowym „ad hoc” – musi natomiast istnieć uzasadnione przekonanie, że taki człowiek posiada bogatą wiedzę w danej dziedzinie, w której toczy się sprawa;

• Po trzecie – przy niektórych sprawach – powołuje się tak zwanego biegłego instytucjonalnego, którym jest najczęściej instytucja – naukowa lub specjalistyczna w danej dziedzinie.

Czy biegły dobrze zarabia?

Pensja biegłego sądowego zależy w dużej mierze od rodzaju prowadzonej sprawy. Jeśli mamy do czynienia ze sprawą karną lub administracyjną, płatnikiem wynagrodzenia w przypadku biegłych sądowych jest państwo. Jeżeli natomiast stronami cywilnego sporu są obywatele to oni właśnie ponoszą koszty wynagrodzenia biegłych.

Niestety nie wszyscy rozumieją prowadzenie ekspertyz sądowych. Często w sądach przedstawiane są prywatne opinie osób, z którymi dana strona jest jakoś związania i zaznajomiona. Dla sądu dokumentacja wystawiona przez taką osobę nie ma wartości prawnej i nie stanowi dowodu, chyba, że sytuacja rozwinie się w ten sposób, że sąd powoła na biegłego autora takiej ekspertyzy i poprosi o ponowne jej wystawienie.

Prowadzenie ekspertyz sądowych w praktyce

Ekspertyzy sądowe mają ogromne znaczenie w większości spraw – zarówno karnych, administracyjnych czy typowo cywilnych. Warto jednak zadbać o obiektywnego eksperta, który podejdzie do sprawy bardzo profesjonalnie i któremu możemy zaufać. Sąd zawsze decyduje czy biegły jest odpowiednią osobą do orzekania w konkretnej sprawie.

Aby zostać biegłym należy zgłosić taką chęć i wolę i posiadać pokaźną wiedzę i doświadczenie w danej dziedzinie. A tych jest sporo.

Wyróżniamy biegłych zajmujących się bronią balistyczną, odczytywaniem danych z nośników komputerowych, oceniających fotografie i filmy z monitoringu. Są też biegli w zakresie informatyki, automatyki, śladów na miejscach zbrodni, toksykologii, dokumentacji komputerowej, daktyloskopijnej, odczytywania badań z wariografu czy kwestii biologicznych, takich jak znaczenie DNA.

Tak naprawdę obszarów, w jakie wchodzi prowadzenie ekspertyz sądowych, jest tak wiele, jak wiele jest dziedzin, w których ludzie mogą się specjalizować. Wśród prawników, wysoko cenione jest tak zwane myślenie „out of the box”, które nieraz pozwala wygrać różnego rodzaju sprawy sądowe. W nietypowych rozwiązaniach, bardzo często to właśnie biegli odwracają bieg postępowania sądowego przez wydanie swoich opinii na temat dokumentów czy przez przeprowadzenie odpowiedniego postępowania eksperymentalnego (na przykład przy sprawach opartych na poszlakach).