Manipulacje narkomana – jak je rozpoznać?

Narkomania jest poważnym uzależnieniem, które wymaga specjalistycznego leczenia. W ten nałóg może wpaść każdy - niezależnie od wieku, płci, czy statusu społecznego. Warto być świadomym, że każdy nałogowiec jest również świetnym manipulatorem, dlatego dobrze jest poznać sposób jego działania oraz wiedzieć, jak się przed tym bronić.

Czym jest manipulacja?

Manipulacja to zachowanie względem drugiego człowieka, mające na celu wywarcie wpływu poprzez nakłonienie danej osoby do określonego postępowania lub toku myślenia. Ma ona zastosowanie na poziomie językowym, społecznym i emocjonalnym. Osoba manipulowana nie jest świadoma, że padła ofiarą użytej techniki, a jej postępowanie jest spowodowane użyciem podstępu. Manipulację można również określić jako starannie przygotowaną strategię postępowania względem drugiej osoby, mającej na celu zmianę jej zachowania, przekonań, czy postawy oraz ukierunkowanie jej na określony tok myślenia bądź działania. W dzisiejszych czasach manipulacja jest wszechobecna. Najczęściej stosowana jest w reklamach, czy w polityce. Warto jednak pamiętać, że doskonałymi manipulatorami są również osoby uzależnione. 

W jaki sposób manipuluje osoba uzależniona od narkotyków i co chce przez to osiągnąć?

Narkoman kłamie nie tylko wtedy, kiedy jest na głodzie, ale również po zażyciu substancji psychoaktywnej. To życie w ciągłej iluzji i zakłamaniu. Osoby uzależnione stosują różne techniki manipulacji, aby osiągnąć swój cel. Najczęściej wiąże się to z koniecznością przyjęcia kolejnej dawki narkotyku. W tym celu wpływają na uczucia bliskich, aby pozyskać potrzebne pieniądze. Dodatkowo stosowana manipulacja ma za zadanie uniknięcie konsekwencji swojego postępowania, dlatego osoby uzależnione często przedstawiają swoją osobę jako ofiarę. Co więcej, sami wierzą w to co mówią, przez co nie chcą przyznać się do nałogu i bezradności. Osoby z bliskiego otoczenia często także chcą wierzyć w zapewnienia uzależnionego, nawet jeśli wydają się irracjonalne. 

U narkomanów granica dobra ze złem jest zatarta. Ich tok myślenia nakierowany jest na przyjęcie kolejnej porcji narkotyku i skuteczne zatajenie tego faktu. Nałogowiec może obiecywać zaprzestanie brania substancji psychoaktywnych, stawiać na szczerość i otwartość w kontaktach z bliskimi lub zupełnie na odwrót - wycofywać się i unikać rozmów. Część narkomanów posuwa się również do szantażu, kradzieży czy zastraszania. Sama myśl o detoksie napawa ich lękiem, dlatego zdarza się, że rozmowa o umieszczeniu w ośrodku odwykowym, kończy się groźbą samobójstwa. W takiej sytuacji bliscy natychmiast wycofują się z dalszej próby oferowania pomocy, obawiając się, że uzależniony targnie się na swoje życie.

Jak rozpoznać manipulowanie i co zrobić, aby nie być na nią podatnym?

Osoby z bliskiego otoczenia narkomana mają problem z rozpoznaniem zastosowanej manipulacji. Życie z uzależnionym nie należy do łatwych. Każdy po pewnym czasie orientuje się, że pozwolił na wykorzystanie swojej miłości i wierności. Uzależniony nie chce przyznać się, że ma problem i próbuje to wypierać oraz maskować. Potęgujący się głód narkotykowy skłania narkomana do określonych zachowań wobec innych ludzi, dzięki czemu będzie mógł sięgnąć po kolejną dawkę. Pierwszą podstawową zasadą jest uświadomienie sobie, że każdy narkoman jest świetnym i wyrachowanym manipulatorem. Taka osoba zrobi i powie niemal wszystko, żeby tylko osiągnąć swój cel. Nałóg wpływa niekorzystnie na mózg i powoduje zniekształcenia poznawcze. Podczas rozmów z uzależnionym, należy zachować szczególną czujność i bacznie analizować jego słowa oraz zachowanie.

Warto pamiętać, że uzależnienie rozwija się poza świadomością narkomana, a jego działanie ma na celu zaspokojenie głodu. Uzależnieni często wycofują się ze sfery rodzinnej i unikają kontaktu z bliskimi, obwiniając ich o brak zrozumienia. Takie postępowanie ma za zadanie wywołać poczucie winy, dlatego nie należy decydować się na ustępstwa oraz spełnianie woli manipulatora. W przeciwnym wypadku ofiara manipulacji staje się podporządkowana, co przekłada się na współdziałanie i poddanie się woli narkomana. Należy opanować emocje i na spokojnie przeanalizować postępowanie osoby uzależnionej. Dobrze jest przygotować się na sytuację, w której narkoman jest nadzwyczajnie miły lub zaczyna naginać rzeczywistość. Jeśli rozmowa staje się podejrzana, należy od razu ją przerwać. Dobrze jest także postawić na konkretne argumenty.

Jaką pomoc zaoferować?

Skuteczna pomoc to przede wszystkim zrozumienie, jak myśli narkoman oraz jak działa uzależnienie. Warto poznać mechanizm, przyczyny i sposoby leczenia. W tym celu należy udać się do terapeuty. Pomoże on zrozumieć tok myślenia narkomana oraz wskaże przykładowe momenty manipulacji. Dodatkowo przeanalizuje możliwe scenariusze i nauczy odpowiedniej reakcji. Przed rozmową z narkomanem warto się odpowiednio przygotować. Można zapisać na kartce najważniejsze aspekty, które mają zostać poruszone. Kluczowe jest dostrzec manipulację i skutecznie się przed nią bronić. Nie można pozwolić, aby narkoman wpędzał najbliższych w poczucie winy. Warto pamiętać, że w takiej sytuacji nerwy, pretensje i oskarżenia są najgorsze i z pewnością w niczym nie pomogą, wręcz przeciwnie spowodują u narkomana gniew, frustrację i powód, aby sięgnąć po kolejną dawkę. 

Narkotyki są niebezpieczne dla organizmu człowieka. Nie tylko sieją w nim spustoszenie, ale także oddziałują na mózg, zmieniając postrzeganie rzeczywistości. Leczenie narkomanii w ośrodku terapeutycznym pozwoli na uwolnienie się od nałogu oraz powrót do normalnego życia.