Taki kierowców na drogach przybywa. "To byłoby rozsądnym rozwiązaniem"

Starzenie się społeczeństwa to zjawisko, którego nie da się zatrzymać. W Polsce ma to swoje konsekwencje również na drogach. Coraz więcej seniorów siada za kierownicą, co budzi pytania o bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Jak wynika z danych, obecnie około 8 milionów Polaków to kierowcy powyżej 50. roku życia. Wraz z wiekiem ich sprawność psychofizyczna maleje, co może stanowić potencjalne zagrożenie na drodze.

Wzrost liczby starszych kierowców

Z każdym rokiem przybywa kierowców seniorów. Z jednej strony to pozytywne, że starsze osoby zachowują swoją niezależność i samodzielność. Z drugiej strony, pojawiają się obawy, że mogą stwarzać zagrożenie na drodze.

- Nasze społeczeństwo się starzeje. Nic na to nie poradzimy. W związku z tym kierowców seniorów także statystycznie przybywa – mówi Mikołaj Krupiński, rzecznik Instytutu Transportu Samochodowego (ITS).

Ekspert zwraca uwagę, że proces ten będzie postępował, co rodzi pytanie, czy starsi kierowcy generują problemy dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Spadek sprawności z wiekiem

Starsze osoby za kierownicą, zwłaszcza po 75. roku życia, reagują znacznie wolniej niż młodsi kierowcy.

- Wielu z nich posiada bezterminowe prawo jazdy, uzyskane kilkadziesiąt lat wcześniej, bez konieczności aktualizowania wiedzy i umiejętności – podkreśla Krupiński.

Wraz z wiekiem, reakcje na to, co dzieje się na drodze, stają się wolniejsze, a sprawność psychofizyczna maleje, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji na drodze.

Czy należy ograniczyć seniorom prawo do prowadzenia samochodu?

Pomysł wprowadzenia ograniczeń dla starszych kierowców budzi kontrowersje. Dr Ewa Odachowska-Rogalska, psycholog transportu i traumatolog z ITS, zwraca uwagę, że "nie ma precyzyjnego wieku, w którym należy przestać prowadzić pojazd, ale wraz z wiekiem u większości ludzi obniża się sprawność psychofizyczna".

Największe zmiany w czasie reakcji występują u osób po 65. roku życia, a seniorzy powyżej 75. roku życia reagują nawet dwukrotnie wolniej niż młodsi kierowcy.

Brak obowiązkowych badań dla seniorów

W Polsce kierowcy niezawodowi podlegają badaniom lekarskim jedynie przy uzyskiwaniu prawa jazdy lub po naruszeniu przepisów, na przykład po przekroczeniu limitu punktów karnych.

Jednakże, wielu starszych kierowców nigdy nie sprawdza swojej sprawności psychofizycznej, co może prowadzić do tragicznych w skutkach sytuacji na drodze. Dr Odachowska-Rogalska sugeruje, że "badania psychologiczne, oprócz celu selekcyjnego, dostarczają informacji o sprawności psychicznej i indywidualnych mechanizmach zachowania kierowcy". Świadomy kierowca, znając swoje ograniczenia, może dostosować sposób jazdy, co mogłoby znacznie poprawić bezpieczeństwo na drogach.

- Rozsądnym rozwiązaniem byłoby kierowanie na badania psychologiczne, niezależnie od wieku, osób chorych, zagrożonych np. demencją – dodaje dr Ewa Odachowska-Rogalska.

Rozsądne rozwiązania dla seniorów za kierownicą

W sytuacji, gdy starszy kierowca nie czuje się pewnie za kółkiem, ale nie chce rezygnować z prowadzenia samochodu, warto rozważyć wprowadzenie pewnych ograniczeń, podobnych do tych stosowanych wobec młodych kierowców. Mogłyby to być na przykład zakazy jazdy w nocy, limity prędkości, a także wymóg podróżowania w towarzystwie innego kierowcy, który w razie potrzeby przejąłby prowadzenie pojazdu.