20-lecie województwa z mieleckim akcentem

Odsłonięcie nowego herbu województwa na sali audytoryjnej UMWP, okolicznościowe przemówienia, wręczenie odznak „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”, a wieczorem gala w Filharmonii Podkarpackiej – to najważniejsze wydarzenia z okazji jubileuszu 20-lecia Samorządu Województwa Podkarpackiego.

Obchody wczoraj rozpoczęła msza święta w Bazylice OO. Bernardynów pod przewodnictwem biskupa Jana Wątroby – Ordynariusza Diecezji Rzeszowskiej. Uczestniczyli w niej pracownicy urzędu marszałkowskiego oraz członkowie zarządu, prezydium sejmiku, radni i zaproszeni goście. Po mszy złożono kwiaty przed Pomnikiem Smoleńskim.

Uroczystą, popołudniową sesję sejmiku rozpoczęło wspólne odśpiewanie hymnu, po którym przewodniczący sejmiku otworzył w wyjątkowy sposób obrady - uderzając laską marszałkowską o podłogę. Laska ma 205 cm, znajduje się na niej godło, herb Podkarpacia, a na szczycie osadzony jest orzeł w koronie wykonany z mosiądzu i pokryty srebrem. Wewnątrz laski znajduje się przezroczysta tuleja, która ma przywodzić na myśl lampę Łukasiewicza.

Kolejnym punktem uroczystości był pokaz jubileuszowego filmu, ukazującego  początki kształtowania się samorządu województwa oraz dwie dekady przemian i dynamicznego rozwoju Podkarpacia. Filmowa opowieść poświęcona najważniejszym, niekiedy przełomowym wydarzeniom, wzbudziła wiele emocji wśród uczestników uroczystości.

Po prezentacji filmu Jerzy Borcz - Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego odczytał stanowisko sejmiku przyjęte z okazji 20-lecia samorządu. Znalazły się w nim między innymi słowa poświęcone mieszkańcom regionu. - Osiągnięcia, którymi dziś możemy się szczycić, nie byłyby możliwe bez ogromnego zaangażowania obywateli, pracowitych i ambitnych ludzi, którzy aktywnie uczestniczą w tworzeniu regionalnej wspólnoty oraz dobrej współpracy samorządów wszystkich szczebli.

Po przewodniczącym głos zabrał marszałek województwa, mielczanin Władysław Ortyl. Był członkiem pierwszego zarządu województwa przed 20. laty, funkcję marszałka regionu sprawuje już trzecią kadencję.  

- Samorząd terytorialny wyzwala w społeczeństwie drzemiącą energię, wynikającą z potrzeby współdecydowania o swoim najbliższym otoczeniu. Energia ta przekłada się na realizację licznych inicjatyw oddolnych, które są urzeczywistniane przez ludzi - dla ludzi – tymi słowami marszałek Władysław Ortyl rozpoczął przemówienie podczas sesji sejmiku.

Marszałek podsumował dwie dekady rozwoju regionu, wymieniając najważniejsze inwestycje i dokonania w różnych obszarach życia społecznego i gospodarczego.

- Wystarczy tu chociażby wspomnieć o zwiększeniu dostępności komunikacyjnej Podkarpacia, poprzez realizację projektów drogowych, przejęcie i rozwój Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka, modernizacji linii kolejowych, ale także o działalności na rzecz rozwoju gospodarczego, poprzez powołanie Podkarpackiego Parku Naukowo-Technologicznego „Aeropolis”, czy inicjowaniu licznych przedsięwzięć na rzecz biznesu – mówił marszałek.

Po wystąpieniu marszałka przyszedł czas na odsłonięcie i poświęcenie Herbu Województwa, który został umieszczony w centralnej części sali obrad, za prezydium sejmiku. Odsłonięcia dokonali wspólnie marszałek Władysław Ortyl i przewodniczący sejmiku Jerzy Borcz w asyście prezydium sejmiku oraz księdza Jana Szczupaka, który poświęcił herb. Herb został wykonany z białego marmuru karryjskiego. Płaskorzeźbę wykonał podkarpacki artysta Jacek Osadczuk.

Jubileuszowa sesja stała się okazją do wręczenia dwóm osobom Odznaki Honorowej „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”. Wyróżnienie otrzymali pierwszy Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego Zdzisław Banat oraz pierwszy Marszałek Województwa Podkarpackiego Bogdan Rzońca.

Zdzisław Banat funkcję przewodniczącego sejmiku pełnił w latach 1998-2002. Odczytując  laudację marszałek Władysław Ortyl przypomniał jego antykomunistyczną działalność w „Solidarności”, społeczną aktywność na rzecz regionu oraz zawodowe osiągnięcia, wśród których oprócz bycia przewodniczącym sejmiku, była też funkcja prezydenta Rzeszowa.

Dziękując za wyróżnienie Zdzisław Banat powiedział - odznaka ta uosabia dążenia i starania wszystkich ludzi starających się o rozwój województwa, jako naszej Małej Ojczyzny.

Bogdan Rzońca – pierwszy marszałek Podkarpacia, późniejszy poseł na sejm RP a obecnie poseł do Parlamentu Europejskiego, również działał w opozycyjnej Solidarności. Jego samorządowa kariera rozpoczęła się od stanowiska wojewody krośnieńskiego, a następnie jako radny został wybrany na pierwszego szefa zarządu województwa.

Dziękując za przyznaną odznakę Bogdan Rzońca przypomniał początki przewodniczenia pierwszemu zarządowi województwa. Podkreślał wagę podjętych wówczas decyzji, m.in. w sprawie lotniska w Jasionce czy Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wspominał także o początkach urzędowania - z tej pierwszej kadencji pamiętam, że pracowaliśmy w trzynastu miejscach i rozpocząłem dyskusję o potrzebie budowy siedziby urzędu marszałkowskiego. Później ten urząd powstał – mówił Bogdan Rzońca.

Po wręczeniu odznak głos zabrali licznie zaproszeni goście, między innymi poseł Ewa Leniart, która odczytała list od premiera Mateusza Morawieckiego, Grażyna Ignaczak-Bandych, dyrektor generalny Kancelarii Prezydenta RP – odczytując list prezydenta, Małgorzata Jarosińska - Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, parlamentarzyści, szefowie sejmikowych klubów, wojewoda Lucyna Podhalicz, a także goście z zagranicy: Martin Jakubov – zastępca Predsedy Kraju Preszowskiego i mer rejonu wileńskiego - Maria Rekść.

Jubileuszową sesję zakończyło uroczyste wręczenie zaświadczeń 33 młodym ludziom, którzy weszli w skład pierwszej kadencji Młodzieżowego Sejmiku Województwa Podkarpackiego. To nowa inicjatywa, angażująca młodych ludzi w sprawy regionu. Sejmik młodzieżowy będzie obradował podobnie jak sejmik województwa podczas regularnych sesji.

Uroczystą sesję zakończyły pamiątkowe zdjęcia gości, radnych i nowych radnych  Młodzieżowego Sejmiku. Druga część jubileuszowych uroczystości odbyła się w Filharmonii Podkarpackiej, gdzie podczas uroczystej gali wręczone zostały odznaczenia państwowe i medale za długoletnią służbę. Wieczór zakończył koncert „Carmina Burana” Carla Orffa.

W imieniu Prezydenta RP aktu dekoracji dokonała Grażyna Ignaczak-Bandych -  dyrektor Generalny Kancelarii Prezydenta, której towarzyszyła wojewoda Lucyna Podhalicz i marszałek Władysław Ortyl.

Za wybitne zasługi na rzecz demokratycznych przemian Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski został uhonorowany Zdzisław Banat – pierwszy Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego i działacz antykomunistycznej opozycji.

Za wybitne zasługi dla kultury polskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski został uhonorowany Jan Budziaszek – utalentowany perkusista związany z zespołem Skaldowie, przy wsparciu artystów z całego świata w Boże Ciało organizuje w Rzeszowie jeden z największych koncertów w Europie – „Jednego Serca Jednego Ducha”.

Za wieloletnie, wzorowe wykonywanie obowiązków zawodowych złote medale otrzymali pracownicy Urzędu Marszałkowskiego: Janina Jastrząb – obecnie skarbnik województwa, Ryszard Jur – obecny dyrektor Departamentu Wdrażania Projektów Infrastrukturalnych Regionalnego Programu Operacyjnego, Zofia Kochan – dyrektor Departamentu Rolnictwa, Geodezji i Gospodarki Mieniem, Lesław Majkut – Sekretarz Województwa Podkarpackiego, Jerzy Rodzeń – dyrektor Podkarpackiego Biura Planowania Przestrzennego.

Srebrnymi medalami zostali uhonorowani: Mariusz Bednarz – prezes rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, Wojciech Magnowski – dyrektor Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym oraz Paweł Wais – dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego.

Po odznaczeniach przyszedł czas na główną część, wielkie artystyczne wydarzenie - kantatę sceniczną „Carmina Burana” Carla Orffa w wykonaniu trzech chórów, Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Podkarpackiej oraz uznanych solistów i muzyków.

W niecodziennym projekcie wzięły udział: Podkarpacki Chór Męski, Strzyżowski Chór Kameralny i Chór Akord Związku Nauczycielstwa Polskiego i Samorządowego Centrum Kultury z Mielca.

W partii sopranu wystąpiła Karina Skrzeszewska -absolwentka Akademii Muzycznej we Wrocławiu, partię tenora zaśpiewał Maciej Gallas – śpiewak i pedagog wokalistyki, absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie. Na scenie goście usłyszeli także uznanego barytona Macieja Bartczaka - absolwenta Akademii Muzycznej w Katowicach, który jest dziś wykładowcą na tej uczelni.

Przy fortepianach zasiedli Agnieszka i Piotr Kopińscy, którzy od 23 lat tworzą duet fortepianowy zaś instrumenty perkusyjne opanowali Adam Bonk, laureat międzynarodowych konkursów perkusyjnych oraz Michał Żymełka związany  z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach.

Carmina Burana to nazwa trzynastowiecznego zbioru pieśni, który odnaleziony został w 1803 roku w opactwie Benedyktynów w bawarskiej miejscowości Benediktbeuern. Manuskrypty trafiły do Monachium, gdzie odnalazł je urodzony w tym mieście Carl Orff i zainspirowały go do skomponowania wielkiego utworu wokalno-instrumentalnego. Ma on postać kantaty scenicznej na głosy solowe, chór i orkiestrę i jest romantyczną stylizacją muzyki średniowiecza.

W jubileuszowych uroczystościach uczestniczyły setki osób, m.in. – członkowie zarządów i radni poprzednich kadencji, dyplomaci, służby mundurowe, samorządowcy z województwa podkarpackiego oraz goście z zagranicy - Litwy, Słowacji, Węgier, Niemiec i Ukrainy.

Na sali nie zabrakło reprezentacji mieleckich mediów, bardzo skromnie wyglądała delegacja obecnych samorządowców powiatu mieleckiego, przyjechał tylko wójt Borowej Stanisław Mieszkowski oraz radny miejski, były radny wojewódzki Zdzisław Nowakowski.

Województwo podkarpackie powstało w ramach reformy administracyjnej sprzed 20 lat. Ustawa z 1998 roku o wprowadzeniu trójstopniowego podziału terytorialnego państwa ustanowiła z dniem 1 stycznia 1999 roku, obok istniejących już gmin, powiaty i 16 województw samorządowych w miejsce dotychczas istniejących 49. Województwo podkarpackie powstało po połączeniu województw: przemyskiego, krośnieńskiego, rzeszowskiego i tarnobrzeskiego. Reforma wprowadziła 3-stopniową strukturę podziału terytorialnego: gminy, powiaty, województwa.