Przestępcy wyłudzają i kradną dane osobowe, bo mogą je sprzedać innym przestępcom albo wykorzystać do różnych oszustw i dalszych wyłudzeń. Kradzież tożsamości lub nieuprawnione wykorzystanie danych, takich jak numer PESEL, numer dowodu czy hasło do poczty elektronicznej lub mediów społecznościowych, może prowadzić do poważnych konsekwencji – od zaciągnięcia kredytów w Twoim imieniu po inne formy oszustw, nie tylko finansowych. Sprawdź, jak możesz zmniejszyć ryzyko, że Twoje dane zostaną wykorzystane w ten sposób.
Ochrona danych osobowych w sieci
To mało prawdopodobne, że Twoje dane nie trafią do baz danych, do których dostęp mają różne firmy czy instytucje. Za każdym razem, gdy podpisujesz umowę u operatora telefonii i internetu, kupujesz coś na raty, robisz badania czy załatwiasz jakąś sprawę w urzędzie, musisz posłużyć się danymi osobowymi. Administratorzy tych danych oczywiście dokładają wszelkich starań, żeby udostępnione przez Ciebie informacje były bezpieczne, ale przestępcy nie dają za wygraną i często uzyskują dostęp do baz z danymi nie tylko klientów, ale i pracowników tych firm czy instytucji.
Możesz działać też po swojej stronie, żeby utrudnić przestępcom wykorzystanie Twoich danych.
- Stosuj silne i unikalne hasła – tworzenie długich i skomplikowanych haseł zawierających litery, cyfry oraz znaki specjalne jest podstawą bezpieczeństwa. Pamiętaj, aby używać różnych haseł do poszczególnych kont i regularnie je zmieniać.
- Włącz uwierzytelnianie dwuetapowe – na poczcie elektronicznej, w banku czy mediach społecznościowych dodaj dodatkową warstwę ochronną w postaci kodów SMS lub aplikacji autoryzujących, które (wraz z hasłem) są wymagane podczas logowania się na konto.
- Uważaj na phishing – nie klikaj podejrzanych linków w wiadomościach e-mail lub SMS, zwłaszcza jeśli wyglądają na próby wyłudzenia danych. Sprawdzaj dokładnie adresy URL i unikaj podawania swoich danych osobowych na niezweryfikowanych stronach.
- Zadbaj o bezpieczeństwo urządzeń – aktualizuj regularnie system operacyjny i aplikacje w telefonie, tablecie, komputerze, aby uniknąć luk w zabezpieczeniach. Zainstaluj i aktualizuj programy antywirusowe oraz zapory sieciowe.
Bezpieczne zarządzanie danymi w codziennym życiu
Zachowaj czujność nie tylko w sieci. Równie ważne jest odpowiedzialne zarządzanie danymi w codziennych sytuacjach:
- Ogranicz udostępnianie danych – podawaj swoje poufne informacje, takie jak PESEL czy numer dowodu osobistego, wyłącznie wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne. Bądź czujny na próby wyłudzenia przez telefon (vishing). Jeśli rozmowa odbywa się przez telefon, upewnij się, że masz do czynienia z wiarygodnym rozmówcą. Możesz to zrobić, dzwoniąc na numer kontaktowy podany na stronie danej instytucji.
- Zabezpiecz dokumenty – przechowuj dokumentację w bezpiecznym miejscu, takim jak sejf. Niszczenie dokumentów zawierających dane osobowe przed ich wyrzuceniem (np. w niszczarce) pozwoli uniknąć ich wykorzystania przez niepowołane osoby.
- Włącz powiadomienia o tym, co się dzieje z Twoimi danymi – ochrona danych osobowych to nie tylko prewencja, lecz także zdolność szybkiego działania w przypadku kryzysu. Firmy takie jak Chroń PESEL umożliwiają monitorowanie na bieżąco, co się dzieje z Twoim numerem PESEL. Jeżeli ktoś go użyje, żeby np. wziąć pożyczkę, kredyt albo założyć firmę, otrzymasz powiadomienie SMS. Dzięki temu, nawet jeśli dojdzie do wycieku danych osobowych i przestępcy zechcą ich użyć, będziesz w stanie błyskawicznie podjąć odpowiednie kroki, aby zminimalizować potencjalne straty. Więcej informacji na temat usług Chroń PESEL znajdziesz tutaj: https://chronpesel.pl/uslugi.
Ochrona danych osobowych – czego unikać?
Aby zmniejszyć ryzyko kradzieży danych, lepiej:
- nie korzystaj z publicznych sieci – logowanie się do banków lub wykonywanie transakcji podczas korzystania z publicznych sieci Wi-Fi zwiększa ryzyko przechwycenia danych,
- nie ignoruj powiadomień o naruszeniu bezpieczeństwa Twoich danych – jeśli otrzymasz informację o tym, że wyciekły Twoje dane (w tym adres e-mail, numer telefonu, numer PESEL, imię i nazwisko czy adres zamieszkania albo dane do logowania w danym serwisie), zmień hasła i monitoruj konta finansowe, zwiększ też ostrożność w komunikacji mailowej i telefonicznej, ponieważ przestępcy mogą wykorzystywać te kanały, by wyłudzić kolejne informacje czy pieniądze.
