Cukrzyca ciążowa to stan, który zdarza się stosunkowo często i przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia nie wpływa znacząco na przebieg ciąży czy porodu. Odpowiednia kontrola glukozy we krwi, przestrzeganie zaleceń dietetycznych i współpraca z lekarzem mają istotny wpływ na stan kobiety ciężarnej zmagającej się z zaburzeniem metabolizmu węglowodanów. Poważne konsekwencje zarówno dla przyszłej mamy, jak i dla jej dziecka niesie ze sobą nieleczona cukrzyca ciążowa. Czym dokładnie jest to schorzenie, jakie stwarza ryzyko i w jaki sposób można się przed nimi uchronić?
O cukrzycy ciążowej mówimy wtedy, gdy hiperglikemia (podwyższony poziom cukru we krwi) rozwinęła się u kobiety podczas ciąży. Diagnostykę w tym kierunku u większości kobiet wykonuje się między 24. a 28. tygodniem ciąży lub wcześniej, gdy u ciężarnej występują objawy sugerujące cukrzycę, jest ona w grupie ryzyka zachorowania na cukrzycę bądź rutynowe badanie krwi wykazało podwyższony poziom cukru na czczo.
Badanie glukozy w ciąży polega na wykonaniu doustnego testu tolerancji glukozy, w skrócie – OGTT (ang. oral glucose tolerance test). Stężenie cukru we krwi bada się na czczo, a następnie w 60. i 120. minucie po wypiciu płynu sporządzonego z 75 g glukozy i szklanki wody. Cukrzycę ciążową rozpoznaje się, gdy poziom glukozy u ciężarnej wynosi 92-125 mg/dl na czczo, powyżej 180 mg/dl po godzinie lub 153-199 mg/dl po dwóch godzinach.
Cukrzyca ciążowa rozwija się na skutek intensywnych zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety po zajściu w ciążę. Chociaż dolegliwość ta może wystąpić u każdej ciężarnej, niezależnie od wieku i masy ciała, to jednak częściej rozpoznawana jest u kobiet powyżej 35. roku życia, zmagających się ze znaczną nadwagą lub otyłością.
Po zdiagnozowaniu cukrzycy ciążowej wdrażane jest odpowiednie leczenie, które zwykle polega na zmianach w diecie i ewentualnej insulinoterapii. Ważnym elementem terapii jest też samokontrola glikemii. W tym celu znakomicie sprawdzają się specjalne sensory do ciągłego monitorowania glikemii. Dzięki nim można w porę reagować na wszelkie zmiany, zapobiegając hiperglikemii.
Nieleczona cukrzyca ciążowa i stale utrzymująca się hiperglikemia może doprowadzić do wielu poważnych powikłań – zarówno u matki, jak i u dziecka. Najczęstszym z nich jest makrosomia płodu, czyli duża masa urodzeniowa dziecka, wynosząca powyżej 4 kg. Wiąże się to m.in. ze zwiększonym ryzykiem występowania problemów zdrowotnych u dziecka w starszym wieku, np. otyłości czy cukrzycy typu 2. Duża masa płodu to również niebezpieczeństwo dla matki. Ze względu na rozmiar noworodka zwiększa się ryzyko urazów okołoporodowych i konieczności wykonania cięcia cesarskiego.
Chociaż w większości przypadków cukrzyca ciążowa ustępuje po porodzie, kobieta obciążona jest zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości, dlatego wskazana jest profilaktyka i badanie stężenia glukozy we krwi przynajmniej raz w roku. Dodatkowo Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca wykonywanie badania OGTT 6-12 tygodni po porodzie oraz przed planowaną kolejną ciążą.
Utrzymując zdrowy styl życia, można zmniejszyć prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy ciążowej i związanych z nią powikłań. Kobieta planująca powiększenie rodzinny powinna zadbać o regularną aktywność fizyczną, zbilansowaną dietę i utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Wszystko to pomaga w utrzymywaniu stężenia glukozy we krwi na prawidłowym poziomie. Należy jednocześnie pamiętać, że cukrzyca ciążowa może wystąpić bez konkretnej przyczyny, nawet u kobiety szczupłej, aktywnej i dbającej o zdrową dietę.
Cukrzyca ciążowa to nie wyrok. Diagnoza ta nie oznacza, że u kobiety lub dziecka wystąpią powikłania. Ważne jednak, aby stosować się sumiennie do zaleceń lekarza, zwłaszcza dotyczących komponowania posiłków i dawkowania insuliny.
Źródła:
