Ponad dwugodzinne spotkanie otwarte przygotowane przez przedstawicieli Stowarzyszenia Specjalna Strefa Ekologiczna poświęcone było działalności firmy Kronospan w ostatnim czasie. – Celem było poinformowanie o wielu kwestiach, które pomijane są w oficjalnie prowadzonej przez firmę komunikacji – mówi Szymon Kuś, członek Zarządu Stowarzyszenia i rzecznik prasowy.

Przedstawiciele Stowarzyszenia Specjalna Strefa Ekologiczna przygotowali spotkanie otwarte dla mieszkańców Mielca dotyczące działalności firmy Kronospan. Spotkanie miało tytuł roboczy „Czego nie mówi Kronospan” i odbyło się 27 sierpnia 2018 r. w Domu Kultury SCK w Mielcu.

- Mamy obecnie bardzo duży problem jeśli chodzi o kwestie nagłej zmiany wizerunku Kronospanu. Firma zdaje się zapominać w swoim otwartym przekazie o tych 20 latach, podczas których dawała się we znaki w bardzo różny sposób – powiedział na początku spotkania Mikołaj Skrzypiec, prezes Stowarzyszenia Specjalna Strefa Ekologiczna.

Fikcyjne konta na hej.mielec.pl i na Facebooku

Skrzypiec pokazał, jak działa obecnie firma Kronospan, stosując tak zwany „greenwashing” (z angielskiego: działanie PR-owe mające na celu wybielenie, czy tłumacząc dosłownie „zazielenienie wizerunku”). – Cały ten nowy przekaz Kronospanu naszym zdaniem jest czymś, co należy wziąć bardzo mocno w cudzysłów – ocenił.

W swoim wystąpieniu Skrzypiec nawiązał do niedawnej publikacji na łamach portalu hej.mielec.pl dotyczącej fikcyjnych kont, za których pośrednictwem publikowane są komentarze mające na celu zmanipulowanie opinii publicznej. Co ciekawe, zaprezentowane zostały też fikcyjne profile na Facebooku, które bardzo aktywnie uczestniczą w obronie firmy, a na których chociażby zdjęcia profilowe zostały „zaczerpnięte” z zagranicznych serwisów społecznościowych.

Oznacza to, że ktoś pobrał zdjęcie nieświadomej osoby z innego kraju i na jego bazie stworzył profil na Facebooku przedstawiając się jako mieszkaniec Mielca komentujący sprawy związane z chociażby z działalnością firmy czy incydentami, jakie miały miejsce na jego terenie. Takich kont pokazano co najmniej kilka, a wszystko wskazuje na to, że może ich być nawet dziesiątki.

Ile tych kominów?

- Firma mówi o 90-procentowej redukcji emisji. Pytanie jest takie, czy mowa tylko o instalacji UTWS czy całości instalacji firmy, bo tak naprawdę UTWS jest jedynie elementem. Gdzie zatem jest redukcja, a gdzie jej nie ma, czy wręcz jest wzrost. Podobnie jest jeżeli chodzi o formaldehyd – firma mówi wyłącznie o jednej części instalacji, że tam nastąpiła redukcja, pomijając zupełnie pozostałe elementy – stwierdził Mikołaj Skrzypiec.

- Firma ma ogromny problem z emitorami, a dokładnie z ich ilością. Oni już wiedzą, że ilość emitorów przeraża mieszkańców, dlatego na dzień dzisiejszy trwa walka o to, ile tak naprawdę emitorów jest na tym zakładzie – mówił z kolei Piotr Tabor, kolejny prelegent, jeden z organizatorów protestów przeciwko firmie Kronospan. - W ostatnim komunikacie podali, że 35, a my wyliczyliśmy, że 41 – powiedział w kontekście liczby emitorów firmy.

Tabor w dalszej części swojego wystąpienia stwierdził, że firma ogranicza liczbę emitorów poprzez ich powiększanie – w myśl zasady: jeden duży zamiast dwóch mniejszych.

- Dzisiaj jest 41 emitorów, które są sumą wszystkich pozwoleń, jakie Kronospan otrzymał od 2014 roku – dodał. – Do tego dojdzie nam za niedługo kolejnych 6 emitorów, które firma planuje wybudować. Jedne będą miały wysokość 5 metrów, drugie nawet 30 metrów. To będą emitory, które dołożą kolejne emisje – mówił.

Nowe wyniki badań… niewiarygodne?

- Firma mówi nam dzisiaj, że mają nowe badania, które potwierdzają, że faktycznie modernizacja zredukowała emisję zanieczyszczeń. Posiadają własne badania, prezydent Mielca posiada własne badania i pokazują je nawet ministrowi w liście – powiedział Piotr Tabor.

– Nasze stowarzyszenie w tym samym czasie też wysyła list do ministra i mówi: mamy pewne obawy do tych badań. Mamy wrażenie, że te badania nie są zgodne z przepisami. Dlaczego? Bo w słynnej kontroli WIOŚ w kwietniu postanowiono zaglądnąć w archiwalne dokumenty i wykryto, że ten tak zwany automonitoring jest nierzetelny, niezgodny z przepisami. My dzisiaj już to wiemy i możemy stwierdzić, że badania realizowane przez prezydenta Mielca mają tą samą wadę – powiedział zaskakując obecnych na sali Tabor. Chwilę później najnowsze badania określił wadliwymi.

Na czym ma polegać wadliwość badań?

- Polega to na tym, że przed wykonaniem badań należy zrobić rozeznanie w instalacji, jak ona jest obciążona, na jakich parametrach pracuje i podać to zgodnie z ustawą w procentach. Czyli: dokonuję pomiaru, gdy instalacja pracuje na 100 proc., czy na 50 proc. Tymczasem firma, która realizuje automonitoring nie podawała tego, a jedynie moc palnika, czyli część całej instalacji. Nie podawali, ile drewna jest aktualnie wsadzonego do suszenia, na jakiej mocy pracuje piec czy palniki gazowe, a także nie podawali, jaki materiał jest zapodawany do palnika – czy pył drzewny czy olej, a może razem – opowiadał Tabor.

Wyjaśnienie dla decyzji ministra?

Zdaniem prelegentów spotkania, ostatnia decyzja ministra środowiska o uchyleniu natychmiastowej wykonalności dla nowego pozwolenia zintegrowanego nie jest przypadkowa.

– Minister dostrzegł coś, czego nie dostrzegł marszałek, a o czym my mówiliśmy już dawno, że zakład wybudował sobie ogromną spalarnię. Praktycznie dobijają do mocy grzewczej naszej elektrociepłowni, więc tak naprawdę swoim zakładem mogliby zasilić całe nasze miasto i jeszcze by troszeczkę zostało – ocenił Piotr Tabor.

- Zakład mówi, że nie zwiększa produkcji ustalonej w pozwoleniu zintegrowanym. Nigdy się tego nie dowiemy, ponieważ są to informacje niejawne – jaka jest wielkość produkcji w tym zakładzie. Możemy tylko domniemywać na podstawie danych z pozwolenia zintegrowanego, jakie surowce wzrastają i wiemy, że utwardzacze idą w górę, żywice, biomasa itd. Wiemy tylko, że limit surowców wykorzystywanych w tym zakładzie idzie w górę i mają na to pozwolenie – mówił dalej.

Odwołanie Kronospanu jednak nie tylko od terminu?

- Kronospan cały czas twierdzi, że odwołali się jedynie od terminu wprowadzenia obowiązku ciągłych pomiarów emisji na największych kominach. Piszą, że już od 3 lat starają się dojść do ustaleń, jak to mierzyć i do narzędzi do tego potrzebnych. Oni nie wdrażają tego pomiaru przez 3 lata, ale jedynie dyskutują, że będą to kiedyś robić – powiedział Szymon Kuś, członek Zarządu Stowarzyszenia SSE.

Po chwili pokazał dokumenty mające świadczyć o tym, że zakład bierze pod uwagę wprowadzenie takich pomiarów najwcześniej od 1 lipca 2020 roku tylko na emitorze E-5. – W swoim odwołaniu chcą jednak ściągnąć z siebie ten obowiązek, więc nie ma już mowy o przesunięciu w czasie, tylko chcą go zlikwidować, nie chcą tego w ogóle badać – powiedział Kuś.

– Zakład chce też zmniejszyć częstotliwość badań. Obecnie jest zapis mówiący o badaniach co najmniej raz co dwa tygodnie, podczas gdy w odwołaniu jest już mowa o badaniach zaledwie co najmniej raz na dwa miesiące – dodał.

Paliwo możliwie najtańsze

Podobnych doniesień w trakcie spotkania padło więcej. Po każdym z wystąpień był czas na zadawanie pytań. Kilka osób zabrało głos pytając przede wszystkim o możliwości wprowadzenia absolutnie niezależnych badań emisji  poprzez zagranicznych, niezależnych ekspertów. Szymon Kuś przyznał też, że ogromny zakres działalności firmy, szeregu pozwoleń i związanych z tym uwarunkowań prawnych pokazuje, że batalia z firmą będzie trwała latami.

- Ciekaw jestem, kiedy ta firma dojdzie do wniosku, że może nie warto pewnych rzeczy robić, że może warto zamiast tych 200 milionów zysku rocznie przytulić „tylko” 150 milionów i zacząć zamiast jechać na biomasie i oleju, więcej stosować np. gazu. Mogą to zrobić – powiedział Kuś. – Robią jednak wszystko, żeby znaleźć sobie najtańsze paliwo – energetycznie wydajne, ale najtańsze – wtórował mu Tabor.

ks