W Galerii ESCEK w mieleckim Domu Kultury można oglądać wystawę szopek krakowskich. Zbiór udostępniło Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. To 15 wyjątkowych eksponatów, którym warto przyglądać się z bliska. Wystawa będzie dostępna do 15 stycznia 2023 r.

[FOTORELACJA]9722[/FOTORELACJA]

- Otwieramy wystawę, na którą czekaliśmy dwa lata, ale myślę, że warto było czekać. Możemy dzisiaj zaprezentować 15 wyjątkowych szopek krakowskich, które należą do zbioru Muzeum Historycznego Miasta Krakowa - powiedziała Justyna Pomykała-Berrached, zastępca dyrektora SCK ds. Domu Kultury podczas piątkowego wernisażu w Galerii ESCEK.

Co ciekawe, wystawione w Mielcu szopki przez lata były nagradzane w konkursie szopek - dokładnie na przestrzeni ostatnich 50 lat! Najstarszym eksponatem, jaki można zobaczyć na wystawie, jest szopka wykonana w 1972 roku - jej autorem jest Stanisław Guńkiewicz.

- Jeśli chodzi o początki historii szopek krakowskich to trzeba sięgnąć do początku XIII wieku i Świetego Franciszka, który zapoczątkował przedstawienia, misteria bożonarodzeniowe, które były  odgrywane przez aktorów po to, by przybliżyć prostemu człowiekowi historię Bożego Narodzenia właśnie - powiedziała Anna Piera, historyczka sztuki z zaprzyjaźnionego z mieleckim SCK Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, która z szopkami miała styczność podczas swojej pracy w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa.

Podczas wernisażu ekspertka szczegółowo opowiadała o kolejnych okresach w historii szopek. 

Historia stricte szopkarstwa sięga XIX wieku. Podczas długich, zimowych wieczorów w podkrakowskich miejscowościach zrodziła się tradycja, która stała się fenomenem kulturowym i artystycznym nie tylko w Polsce, ale też na świecie.

W martwym sezonie budowlanym cieśle i murarze tworzyli wyjątkowe instalacje. Niewielkie, łatwe do przenoszenia konstrukcje z czasem ewoluowały w strzeliste, wielopoziomowe i bogato zdobione budowle. Tradycyjnie były używane do odgrywania jasełek podczas kolędowania po domach.

W drugiej połowie XIX wieku wykształcił się kanon szopek - były smukłymi konstrukcjami z jedną główną wieżą i dwoma bocznymi.

Charakterystyczne dla szopek krakowskich są elementy nawiązujące do zabytków architektury miasta takich jak kościół Mariacki, wawelska Kaplica Zygmuntowska czy Brama Floriańska. Nie brakuje wątków znanych z legend o Smoku Wawelskim czy Lajkoniku.

Niestety, tradycja szopkarska wymierała w czasach zaborów z powodu zakazów władz. Twórczego ducha szopkarzy udało się wskrzesić, kiedy to w 1937 roku ogłoszono pierwszą edycję konkursu szopek krakowskich. Od 1945 roku w konkursie spośród wielu zgłaszanych propozycji wyłaniane są te najwspanialsze.

Otwarcie wystawy uświetnił występ Zespołu Muzyki Dawnej „Hortus Musicus”. Ekspozycja potrwa do 15 stycznia 2023 roku.