Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – co warto wiedzieć o tej formie opodatkowania

Przedsiębiorcy, którzy decydują się na rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce, mają do wyboru jedną z kilku różnych form opodatkowania. Należy ją określić przy wpisywaniu firmy do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wśród dostępnych metod rozliczania się z fiskusem, dużą popularnością cieszy się ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W jego przypadku konieczne jest prowadzenie ewidencji przychodów.

Zasady opodatkowania i prowadzenia ewidencji przychodów na ryczałcie

Podatek w formie ryczałtu opłacamy od wpływów ze sprzedaży towarów lub usług, niepomniejszonych o żadne koszty tej działalności. Nie występują zatem w tym przypadku koszty uzyskania przychodów. Trzeba jednak zbierać dowody zakupu towarów i usług w razie kontroli Urzędu Skarbowego. Dla działalności gospodarczej dostępne są różne stawki opodatkowania ryczałtem, które wynoszą 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12% 10%, 8,5%, 5,5%, 3% i 2%. Każda z nich jest przyporządkowana do innego rodzaju działalności. Szczegółowo opisuje je art. 12 Ustawy z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Rozliczanie dochodów opodatkowanych ryczałtem wymaga prowadzenia uproszczonej księgowości w postaci ewidencji przychodów, odrębnej na każdy rok podatkowy. Może być ona przygotowywana ręcznie, jak i przy użyciu specjalistycznych programów komputerowych. Rozliczenie podatkowe z Urzędem Skarbowym może być z kolei comiesięczne lub, po uprzednim zgłoszeniu – odbywać się raz na kwartał. Jak obliczyć podatek ryczałtowy? Wystarczy, że od sumy przychodu za dany okres, odejmiemy składki na ubezpieczenia społeczne. W ten sposób powstanie podstawa do opodatkowania, przy zastosowaniu odpowiedniej stawki ryczałtowej i ustalimy zryczałtowany podatek dochodowy, konieczny do odprowadzenia. Ryczałt opłacamy na konto właściwego według miejsca zamieszkania Urzędu Skarbowego, w terminie do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Rozliczenie całego podatku dochodowego za dany rok, przy ryczałcie odbywa się przez złożenie formularza PIT-28. Każdy z podatników ma na to czas do 30 kwietnia kolejnego roku. Co istotne, gdy w trakcie uzyskiwaliśmy inne przychody poza tymi objętymi ryczałtem ewidencjonowanymi (np. z pracy, z umów zlecenia lub o dzieło), do 30 kwietnia kolejnego roku musimy dodatkowo złożyć odrębne zeznanie lub zeznania roczne na odpowiednim formularzu. Istotne jest to, że nie pokazujemy w nim dochodów objętych rozliczeniu.

Jeśli chodzi natomiast o składkę zdrowotną ZUS, Od 2022 roku zależy ona od osiągniętego przychodu, i wynosi 9% podstawy jej wymiaru. Do wyliczeń brane są 3 stawki - 60% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach nieprzekraczających 60 000,00 zł, 100% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach w przedziale od 60 000,00 zł do 300 000,00 zł oraz 180% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach przekraczających 300 000,00 zł. Przy ustaleniu, w której stawce znajduje się przedsiębiorca, przyjmuje się przychody pomniejszone o składki społeczne, o ile nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu na podstawie ustawy o PIT. Do kalkulacji korzystamy ponadto z wskaźnika GUS - przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, z IV kwartału w poprzednim roku. Za IV kwartał 2023 r. wyniosło ono 7 767,85 zł. Wyliczenie składki zdrowotnej na tej podstawie jest następujące:

- Przychód do 60 000,00 zł -> podstawą 60% przeciętnego wynagrodzenia 4 660,71 zł (7 767,85 zł × 60%), składka zdrowotna = 419,46 zł (4 660,71 zł x 9%)

- Przychód do 300 000,00 zł -> podstawą 100% przeciętnego wynagrodzenia 7 767,85 zł (7 767,85 zł × 100%), składka zdrowotna = 699,11 zł (7 767,85 zł x 9%)

- Przychód powyżej 300 000,00 zł -> podstawą 180% przeciętnego wynagrodzenia 13 982,13 zł (7 767,85 zł × 180%), składka zdrowotna = 1 258,39 zł  (13 982,13 zł x 9%)

Warto wiedzieć ponadto o tym, że ryczałt daje możliwość obniżenia kwoty przychodu podlegającej opodatkowaniu. W ten sposób zakwalifikujemy 50% opłaconych składek zdrowotnych.

W prawidłowych księgowych rozliczeniach z fiskusem pomoże Biuro Rachunkowe z Łodzi, które obsługuje klientów z całej Polski dzięki własnemu panelowi online do wystawiania faktur i wymiany dokumentów księgowych.

Kto nie może korzystać z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?

W polskich przepisach podatkowych istnieją dwa ograniczenia dotyczące stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Pierwszy z nich to limit przychodów. Z opodatkowania ryczałtowego nie skorzystają bowiem podatnicy, których przychód w skali roku wynosił ponad 2 miliony euro, przeliczane na złotówki według średniego kursu NBP ogłaszanego na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy. Na 2024 r. ten limit wynosi 9.218.200 zł (2.000.000 * kurs 4.6091). Drugie z wyłączeń jest z kolei przedmiotowe. Z rozliczenia w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie skorzystają podatnicy:

• Opłacający podatek w formie karty podatkowej,
• Korzystający z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
• Osiągający w 100% lub częściowo przychody z tytułu prowadzenia aptek, kupna i sprzedaży wartości dewizowych, czy też handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
• Produkujący wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
• Podejmujący wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej: samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem, w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków, czy też samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka, jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach (czyli w formie skali podatkowej).