Posłanka Skowrońska w Sejmie o bohaterze z Mielca

- 5 listopada 2018 r. minęła 100. rocznica pierwszego lotu bojowego w niepodległej Polsce. Lot wykonał kpt. pilot Stefan Bastyr. Jest jednym z mniej znanych mieleckich bohaterów I wojny światowej - przekazuje mielecka posłanka Platformy Obywatelskiej Krystyna Skowrońska.

Skowrońska postanowiła w Sejmie opowiedzieć o Bastyrze. - Sylwetkę i dokonania kpt. Stefana Bastyra przedstawiłam Sejmowi w oświadczeniu poselskim na posiedzeniu 7 listopada - przekazuje.

Oświadczenie Krystyny Skowrońskiej w Sejmie RP

Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Chciałam wygłosić oświadczenie w sprawie pamięci o Stefanie Bastyrze - bohaterze polskiego lotnictwa.

11 listopada br. będziemy obchodzić 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości, a 5 listopada 2018 r. minęła 100. rocznica pierwszego lotu bojowego w niepodległej Polsce. Lot wykonał kpt. pilot Stefan Bastyr. Jest jednym z mniej znanych mieleckich bohaterów I wojny światowej. Postać wspaniałego, a zarazem zapomnianego bohatera lotnictwa przypomniała 5 listopada 2018 r. społeczność Szkoły Podstawowej nr 1 w Mielcu. W tym dniu uroczyście wmurowano okolicznościową tablicę pamięci kpt. pilota, kawalera orderu Virtuti Militari Stefana Bastyra, który w latach 1896-1899 był uczniem tej szkoły.

Kim był Stefan Bastyr, postać niezwykle barwna i ważna w historii polskiego lotnictwa? Stefan Bastyr urodził się 17 sierpnia 1890 r. w Ulanowie w powiecie niżańskim. Po przeniesieniu się jego rodziców do Mielca ok. 1894 r. uczęszczał przez kolejne 3 lata do miejscowej ludowej szkoły męskiej - dzisiejszej Szkoły Podstawowej nr 1 w Mielcu. Naukę kontynuował w Tarnobrzegu, następnie w Tarnowie, gdzie zdał maturę. Od 1909 r. studiował na Wydziale Budowy Maszyn na Politechnice Lwowskiej.

Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do cesarsko-królewskiej armii. W 1915 r. zgłosił się ochotniczo do służby w lotnictwie, skąd skierowano go do szkoły obserwatorów lotniczych w Neustadt, którą ukończył w styczniu 1916 r. Od października 1917 r. służył na froncie wschodnim jako oficer techniczny i obserwator lotniczy na samolotach rozpoznawczych, a później - na froncie włoskim, w eskadrze Flik 12D, do kwietnia 1918 r. W sumie wykonał ok. 100 lotów bojowych, stoczył trzy walki powietrzne. W maju 1918 r. awansował do stopnia porucznika.

2 września 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego, następnie został komendantem lotniska we Lwowie i dowódcą Lwowskiej Grupy Lotniczej. 5 listopada 1918 r. Stefan Bastyr wraz z obserwatorem wykonali na samolocie Hansa-Brandenburg C.I z zamalowanymi czarnymi krzyżami pierwszy lot bojowy lotnictwa niepodległej Polski.

22 listopada 1918 r. otrzymał awans do stopnia kapitana i objął dowództwo Eskadry Obrony Lwowa. Jego dalsze losy związane były z lotnictwem walki, a także z budową we lwowskich warsztatach nowych maszyn lotniczych typu Brandenburg. Wyprodukowano ich 10 sztuk.

Kpt. Stefan Bastyr walczył także w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Zginął 6 sierpnia 1920 r. w katastrofie lotniczej podczas lotu ćwiczebnego na fokkerze. Pochowany został na cmentarzu Obrońców Lwowa, jednak w latach 70. ubiegłego stulecia władze komunistyczne Związku Radzieckiego zniszczyły i zdewastowały lwowski cmentarz Orląt. Dziś na symbolicznym krzyżu na cmentarzu Obrońców Lwowa widnieje tabliczka memoratywna: pamięci Stefana Bastyra.

Do tej pory historia mieleckiego lotnictwa zaczynała się zwykle od historii braci Działowskich w latach międzywojennych. Dziś musimy także pamiętać o kpt. Stefanie Bastyrze, uznawanym za współtwórcę polskiego lotnictwa wojskowego, kawalerze Orderu Virtuti Militari.

 Tę piękną postać lotnika poznaliśmy bliżej w ramach obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości dzięki społeczności Szkoły Podstawowej nr 1 w Mielcu. Szkoła obchodzi 125. rocznicę powstania. Patronem tej szkoły jest jej były uczeń prof. Władysław Szafer, naukowiec, społecznik, obrońca przyrody. Szkoła Podstawowa nr 1 w Mielcu może się poszczycić kilkudziesięcioma znanymi w kraju i w świecie byłymi uczniami. Spośród wielu wymienię chociażby Franciszka Sokoła, w latach międzywojennych komisarza rządowego przy budowie Gdyni, czy Jana Weryńskiego, wiceprezydenta Lwowa (Dzwonek) w II Rzeczypospolitej, ofiarę zbrodni katyńskiej.

Dyrekcji, nauczycielom i uczniom Szkoły Podstawowej nr 1 w Mielcu dziękuję za pamięć o bohaterach polskiej niepodległości. Jestem dumna, że jestem absolwentką szkoły pamiętającej o bohaterach, i za tę piękną lekcję historii i patriotyzmu serdecznie dziękuję. (Oklaski)