Jakość powietrza w Mielcu. Co się zmieniło? Czym oddychamy?

• Znamy wyniki najnowszych analiz powietrza w Mielcu. Sprawdzono zanieczyszczenia przemysłowe i komunikacyjne oraz monitorowano niską emisję.

• Zebrane podczas badań wyniki przeanalizował dr Jakub Nowak z Instytutu Inżynierii Środowiska w Stalowej Woli, który od lat współpracuje z magistratem.

• Emisję zanieczyszczeń do powietrza zadeklarowała firma Kronospan oraz Elektrociepłownia Mielec. Wskazane przez nich parametry staraliśmy się zweryfikować i sprawdzić jaki mają wpływ na stan powietrza - mówi.

Jak twierdzi dr Jakub Nowak z Instytutu Inżynierii Środowiska w Stalowej Woli, w 2021 roku nie wykazano istotnych wzrostów stężenia pyłu zawieszonego w Mielcu. - W 2020 roku prezentowałem porównania wyników ze stacji z ul. Biernackiego i Pogodnej. Mówiłem wtedy, że jest zauważalny trend obniżenia stężenia pyłów zawieszonych PM10 w powietrzu. Średnie stężenie systematycznie nam maleje - mówi.

- W 2017 roku pojawiały się wysokie stężenia pyłu na ul. Pogodnej, ale w 2020 i 2021 roku one zniknęły, a więc ta modernizacja prowadzona przez zakłady na terenie strefy wyraźnie poprawiła nam stan powietrza - dodaje.

Podobnie mają się wyniki dla metali i związków w pyle zawieszonym. - Tutaj też nie wykryliśmy zmian i przekroczeń norm. Koncentrowaliśmy się na metalach ciężkich i zarówno na Mościskach, jak i przy Pływalni Smoczka przekroczeń nie było. Zauważalne jest natomiast pogorszenie jakości powietrza w okresie jesienno-zimowym związanym z opalaniem w piecach - dodawał.

Przekroczeń nie odnotowano też w zakresie lotnych związków organicznych. Wykryto za to skoki stężeń dwutlenku siarki. - Wyniki za 2021 rok z ul. Biernackiego ujawniły nam, że w lutym pojawiły się skoki stężeń. Nie przekroczyły one godzinowego poziomu docelowego, ale jest to dość zauważalne. Przeanalizowaliśmy skąd mógł pochodzić ten skok i tutaj źródłem pochodzenia, ze względu na kierunek wiatru, była Elektrociepłownia Mielec - powiedział Jakub Nowak.

Odniósł się także do badań obecności tlenków azotu, których stężenie od kilku lat maleje. - Najwyższe ich stężenia są w sezonie zimowym i wiosennym, wywołane są przemieszczaniem się zanieczyszczeń z terenu Śląska, Tarnowa i Krakowa oraz z Połańca. To więc nie są źródła lokalne, te najwyższe stężenia to źródła transregionalne i czasem transgraniczne - wyjaśniał.

- W pobliżu strefy przemysłowej nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych norm i w ostatnich latach na terenie strefy obserwowana jest znaczna poprawa stanu jakości powietrza - podsumował.

W 2021 roku przeprowadzono badania zanieczyszczeń komunikacyjnych. Te zbadano na głównych ulicach Mielca w okresie letnim. - Transport ma istotny wpływ na stan jakości powietrza. Nie są to jednak wartości, które przekroczyły wartości normatywne - mówił Jakub Nowak.

- Mamy niewielkie różnice pomiędzy ulicami a ich tłem bezpośrednim. Tak wykazały badania na ul. Wolności, Szafera, Powstańców Warszawy czy al. Jana Pawła II. Na al. Niepodległości te wskazania również nie były wysokie, ale obserwujemy wzrost stężeń PM10 przy ul. Chopina i w głąb osiedla - informował.

Odniósł się również do badań niskiej emisji. - Prowadzone były dwie kampanie pomiarowe. Jedna w grudniu 2020 r., druga w lutym i marcu 2021 za pomocą dronów. W grudniu obejmowała osiedla Kilińskiego, Wolności, Kazimierza Wielkiego, Dziubków, Cyrankę. Wykonano pomiary w 158 budynkach, w 38 podjęto decyzję o wykonaniu wizji lokalnej i kontroli palenisk. Z tego co pamiętam, to w dwóch przypadkach podjęto decyzję o wszczęciu postępowania wyjaśniającego - mówił. - Druga kampania w lutym i marcu to pomiary w 190 budynkach na osiedlu Smoczka, Stare Miasto, Rzochów, Wojsław, Cyranka i okolic lotniska. Tutaj w 20 przypadkach podjęto decyzję o wykonaniu wizji lokalnej i sprawdzeniu stanu paleniska.

- W wyniku tych badań zaobserwowano wysoki wzrost zanieczyszczenia powietrza na terenie osiedli, gdzie prowadzono pomiary. W wielu przypadkach stwierdzono słabą jakość paliwa, mokre drewno, które służyło do rozpalania i stąd powstawały te podejrzenia o spalanie odpadów - wyjaśniał. - Zaznaczam jednak, że trudny do wykrycia jest nielegalny proceder spalania odpadów w godzinach nocnych, kiedy dokonywanie pomiarów nie było możliwe.

Doktor Jakub Nowak podkreślał też, że od kilku lat miasto wspiera dotacjami wymianę kotłów. - Jakość powietrza powinna się systematycznie poprawiać- zaznaczał. - Po wymianie pieców powietrze powinno być nie gorsze niż w okresie letnim, a obecnie mamy nawet dziesięciokrotne przekroczenie pyłu PM10 w okresie grzewczym.

- Nie pozbędziemy się za to zanieczyszczeń transregionalnych, które do nas napływają. To około 30 procent zanieczyszczeń, które są w mieście. Na to wpływu nie mamy - dodawał.